Ön Mali Kontrol

Ön mali kontrol; 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunun 58 inci maddesine göre;

İdarelerin gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerine ilişkin malî karar ve işlemlerinin;

İdarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı,
Harcama programı, finansman programı,
Merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluğu
Kaynakların etkili, ekonomik verimli bir şekilde kullanılması yönlerinden yapılan kontrolleri ifade eder.

Kapsam ve Nitelik
Harcama birimlerinde işlemlerin gerçekleştirilmesi aşamasında yapılan kontroller ile mali hizmetler birimi tarafından yapılan kontrolleri kapsar.
Harcama birimlerinde süreç kontrolü yapılır. Süreç kontrolünde, her bir işlem daha önceki işlemlerin kontrolünü içerecek şekilde tasarlanır ve uygulanır. Mali işlemlerin yürütülmesinde görev alanlar, yapacakları işlemden önceki işlemleri de kontrol ederler. Gerçekleştirme görevlileri, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön malî kontrol yaparlar. Yönetim sorumluluğu çerçevesinde yürütülür.
Mali hizmetler birimi tarafından yapılacak ön mali kontrol, usul ve esaslarda belirtilen kontroller ile idarece yapılacak düzenlemeler çerçevesinde bu birim tarafından yapılması öngörülen kontrollerden meydana gelir.
Mali hizmetler biriminin ön malî kontrolüne tâbi mali karar ve işlemler, kontrol edilmek üzere malî hizmetler birimine gönderilir.
Harcama birimlerinde ve malî hizmetler biriminde yapılan kontrol sonucunda, malî karar ve işlemin uygun görülmesi halinde, dayanak belgenin üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşülür veya yazılı görüş düzenlenir.
Yazılı görüşler ayrıntılı, açık ve gerekçeli olmak zorundadır. Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarına ilişkin yapılan kontrollerde yazılı görüş düzenlenmesi zorunludur.
Mali hizmetler biriminin görüş yazısı ilgili işlem dosyasında saklanır ve bir örneği de ödeme emri belgesine eklenir.
Ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilip verilmemesi danışma ve önleyici niteliği haiz olup, mali karar ve işlemlerin harcama yetkilisi tarafından uygulanmasında bağlayıcı değildir.
Ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilmiş olması harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Süreç Mali karar ve işlemlerin hazırlanması, yüklenmeye girişilmesi, iş ve işlemlerin gerçekleştirilmesi ve belgelendirilmesinden oluşur. Sorumluluk Kamu idarelerinde ön mali kontrol görevi, yönetimin sorumluluğu çerçevesinde yürütülür.

Malî Hizmetler Biriminin Ön Malî Kontrolüne Tâbi Malî Karar ve İşlemler

Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları
Ödenek gönderme belgeleri
Ödenek aktarma işlemleri
Kadro dağılım cetvelleri
Seyahat kartı listeleri
Seyyar görev tazminatı cetvelleri
Yan ödeme cetvelleri

TAAHHÜT EVRAKI VE SÖZLEŞME TASARILARININ ÖN MALİ KONTROLÜ
İdarelerin, ihale kanunlarına tabi olsun veya olmasın, harcamayı gerektirecek taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarından tutarı;

Mal ve hizmet alımları için 1.000.000 TL (KDV hariç)
Yapım işleri için 3.000.000 TL (KDV hariç) aşanlar kontrole tabidir.

Kontrole tabi taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları, bunlara ilişkin tüm bilgi ve belgeleri içerecek şekilde oluşturulan iki nüsha işlem dosyası harcama yetkilisi tarafından;

Sözleşme imzalanmadan
İdare taahhüt altına girmeden önce Başkanlığa gönderilir.
Strateji Geliştirme Başkanlığınca en geç DÖRT (4) işgünü içinde kontrol edilecektir. Yapılan kontrol sonucunda düzenlenen görüş yazısı, işlem dosyasının bir nüshası ile birlikte aynı süre içinde harcama yetkilisine iletilir.
Söz konusu işe ait sözleşmenin imzalanmasından sonra, onaylı birer nüshası Başkanlığa gönderilecektir.

ÖN MALÎ KONTROL SONUCUNDA

Uygun görüş verilip verilmemesi: danışma ve önleyici niteliği haiz olup, malî karar ve işlemlerin harcama yetkilisi tarafından uygulanmasında bağlayıcı değildir.
Uygun görüş verilmiş olması: harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Uygun görüş verilmediği halde: harcama yetkilileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin malî hizmetler birimince kayıtları tutulur ve üst yöneticiye bildirilir.

İSTİSNALAR

Bakanlar Kurulunca onaylanan yıllık programlarda yer verilen projelere ilişkin işler,
Uluslararası anlaşmalar ve Bakanlar Kurulu kararı gereğince yurt dışına gönderilen Türk Silahlı Kuvvetleri Birliklerinin ihtiyacı için mahallinden temin edilen her türlü mal ve hizmete ait,
Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında yapılan harcamalara ilişkin taahhüt evrakı tutarı ne olursa olsun kontrole tâbi değildir.